Cà phê mộc là gì?

• Hạt cà phê khi đạt độ chín thích hợp sẽ được thu hoạch và vận chuyển về điểm sơ chế. Tại đây, quả cà phê được sàng lọc kỹ lưỡng để tách hạt hỏng. Chỉ để lại duy nhất hạt cà phê đạt chuẩn.

• Sau khi sàng lọc quả cafe sẽ trải qua quá trình sơ chế. Các phương pháp sơ chế thường là natural process, washed process hoặc honey process.

• Hạt cà phê khi đã sơ chế sẽ được cho vào rang, tại nhiệt độ thích hợp. Hạt cà phê được rang phải đảm bảo không cháy, vỡ vụn và giữ được mùi và màu đặc trưng.

• Sau khi rang xong cần làm nguội ngay, đóng gói và bảo quản hợp lý. Khi cần sử dụng chỉ cần đem ra xay nhỏ và pha chế.

• Khi thu hoạch cần chọn những quả vừa chín đỏ, đủ hàm lượng đường. Không nên thu hoạch những quả còn xanh hoặc những quả hỏng, thối…

• Để đạt hạt cafe mộc chuẩn thì nhiệt độ rang phù hợp giao động khoảng từ 190- 250 độC. Có như vậy hạt cà phê mới không bị cháy và giữ được hương thơm cũng như mùi vị.

• Do hạt cafe được rang tại nhiệt độ cao nên rất dễ bị bay hương, nên để tránh tình trạng bay hương ta cần làm nguội ngay. Vì vậy để tối đa khả năng giữ lại hương thơm cafe mộc cần làm nguội càng nhanh càng tốt.

• Hạt cà phê cần được bảo quản trong túi chuyên dụng, để hạn chế khả năng bay hương, bay màu cà phê. 

• Tùy theo mục đích sử dụng có thể để cà phê mộc ở dạng hạt hoặc bột. Nhưng tốt nhất nên sử dụng bao nhiêu xay bấy nhiêu để có thể giữ đúng hương vị cafe mộc.

Cách nhận biết cà phê rang mộc

• Không có cảm giác dính và nhờn.

• Bề mặt hạt có độ nhám và thô.

• Đôi lúc bạn sẽ cảm thấy một chút nhờn bóng và mùi thơm đặc trưng.

• Bên cạnh đó, do được rang mộc nên trọng lượng của hạt cafe sẽ khá nhẹ. Nếu đem so sánh giữa 1 thể tích cafe mộc và cà phê có pha tạp chất thì sẽ có sự chênh lệch đến 1.3 lần.
• Nhận biết bột cafe mộc
• Thông thường các nơi bán cafe uy tín sẽ để dưới dạng hạt, sau khi khách hàng kiểm tra thì mới mang đi xay. Nếu nơi chế biến đã xay sẵn ra dạng bột thì sẽ có có thể kiểm tra hơn. Tuy nhiên với 3 dấu hiệu đặc trưng sau đây bạn có thể nhận biết được có phải cà phê mộc hay không:
• Mùi vị
• Đối với cà phê mộc, khi ngửi bạn sẽ cảm nhận được cảm giác rất nồng nàn. Đây chính là đặc trưng của một dòng cà phê sang trọng mà bất cứ ai cũng muốn thưởng thức. Một số loại cafe thường ở Việt Nam sẽ có mùi giống với hạt dẻ hay bơ
• Hình thức bên ngoài
• Khi dùng tay sờ vào, bột cafe sẽ có độ tơi xốp tương tự như cát khô. Dùng tay bóp thì không vón. Nếu có cảm giác hơi ẩm hay vón thành cục thì rất có thể đã bị pha bột bắp hoặc một số phụ gia.

• Nhận biết bằng tính chất vật lý
• Vì tính chất khô và không chứa nhiều nước của cà phê rang mộc nguyên chất nên nếu bạn cho một ít bột lên nước, chúng sẽ mất một thời gian lơ lửng trên bề mặt. Sau đó do bị hút ẩm nên mới chìm dần. Cà phê càng mới thì sẽ chìm càng chậm.
• Đối với cà phê có pha tạp chất, thời gian bột cafe chìm xuống đáy cốc là nhanh hơn.
• Bên cạnh đó, đố với bột cà phê loại nguyên chất, bạn sẽ không thấy quá nhiều màu khi hòa tan với nước lạnh. Ngược lại, cà phê không nguyên chất sẽ nhanh chóng tỏa ra màu nâu hoặc thậm chí là đen.
• Cách nhận biết cà phê mộc khi pha
• Trong quá trình pha, chúng ta có thể phân biệt được đâu là cà phê mộc, đâu là loại có pha tạp chất dựa vào những dấu hiệu rất đơn giản.

• Khi ấn bột cà phê mộc sẽ thấy có độ xốp, đàn hồi nhất định. Đối với cà phê có tạp chất sẽ rất dễ ép chặt như nén đất sét.
• • Khi bắt đầu đổ nước sôi vào, cà phê nguyên chất sẽ có dấu hiệu sủi bọt trước tiên. Chúng cũng sẽ nhanh chóng nở ra do các phân tử bên trong đang khô nên ngậm nước nhanh. Cà phê kém chất lượng khi đổ nước sôi vào sẽ nổi lên bề mặt rất lâu mới bắt đầu thấm và không thấy nhiều bọt.
• Cafe rang mộc có màu cánh gián thay vì màu đen như cafe pha tẩm.

• Trước đây chúng ta thường nghĩ cà phê phải có màu đen, nhưng thực tế không phải vậy. Bột cà phê nguyên chất sau khi pha đúng tỷ lệ sẽ có màu nâu cánh gián đẹp mắt. Khi đặt trong ly thủy tinh và cho ánh sáng chiếu vào có thể nhìn xuyên qua.
• Nếu đen ít thì có thể do bơ hoặc đậu khi rang cùng cà phê bị cháy. Nếu đen đậm thì đó rất có thể là hóa chất chì có trong pin.
• Bên cạnh đó, nước của cà phê nguyên chất thường khá lỏng, không đặc sánh và sền sệt như bột. Đây chính là dấu hiệu dễ dàng nhất để bạn có thể nhận ra được đâu là cafe mộc, đâu là sản phẩm có pha tạp chất.
• Như vậy bạn đã biết cà phê rang mộc là gì và cách nhận biết cà phê mộc rồi phải không? Thưởng thức cafe mộc sẽ cảm nhận được tất cả hương vị nồng nàn của cà phê: vị chua thanh nơi đầu lưỡi, vị đắng và hậu vị kéo dài rất lâu nơi khoang miệng. Hãy thử trải nghiệm nhé. 

KỸ THUẬT RANG CÀ PHÊ MỘC– CÁCH RANG CÀ PHÊ MỘC NGON TẠI NHÀ

• Hạt cà phê sẽ thay đổi màu sắc và hương vị mạnh mẽ trong quá trình rang. Bởi khi tiến hành rang, độ ẩm có trong cà phê sẽ bay hơi làm cho hạt cafe khô và giãn nở.

• Trong quá trình này, một số loại đường tự nhiên được chuyển đổi thành khí CO2. Trong khi một số loại khác được quá trình caramel hóa thành hương vị phức tạp trong cà phê. Khi quá trình hoàn tất, hạt cafe nhân xanh sẽ biến thành hạt cafe nâu nhẹ hơn khoảng 18-23%, trong khi kích thước sẽ lớn hơn từ 50 đến 100%.

• Ngay sau khi quá trình rang hoàn tất, cà phê sẽ có mùi thơm rõ ràng. 

10 giai đoạn biến đổi hạt cà phê khi rang

1. Hạt cà phê xanh: Hạt cà phê sẽ giữ được tinh chất ban đầu của chúng, ngay cả khi đã bắt đầu đun nóng.

2. Chuyển màu vàng: Màu của hạt cafe sẽ trở nên hơi vàng và sẽ có mùi cỏ.

3. Giai đoạn bốc hơi: Hơi nước sẽ bốc lên từ hạt cafe bởi nhiệt độ đã tăng lên bên trong hạt.

4. First Crack (Cinnamon Roast) – Tiếng crack thứ nhất: Lúc này chúng ta bắt đầu quá trình rang thực sự. Đường bên trong hạt cafe được caramel hóa. Lúc này bạn sẽ nghe âm thanh nứt vỡ, giống như âm thanh của bỏng ngô nổ.

5. City Roast: Sau tiếng crack đầu tiên, hạt cafe đã đạt đến giai đoạn City Roast, mức độ rang tối thiểu để có thể pha cà phê.

6. City Plus Roast: Lúc này hạt cà phê phồng lên. Đây là một mức độ rang sử dụng phổ biến cho nhiều phương pháp pha chế.

7. Full City Roast: Sau giai đoạn City Plus là Full City. Ở cấp độ này, hạt cà phê sẽ chuẩn bị phát sinh tiếng crack thứ 2.

8. Crack thứ hai (Full City Plus Roast): Khi nung đến nhiệt độ này, các hạt cà phê sẽ ra tiếng crack thứ 2. Ở giai đoạn này, hương vị cafe sẽ đạt tối đa.

9. Dark Roast (French Roast): Ở giai đoạn này, đường trong cafe sẽ bị đốt cháy hết. Tuy nhiên, hương vị vẫn còn. Đây là giới hạn tối đa của quá trình rang và cho hương vị tốt nhất.

10. Cháy: Ở giai đoạn này, mùi của hạt giống như bị cháy.

Các mức độ rang cafe

• Trong quá trình rang cà phê mộccụ thể bạn khó có thể quan sát đủ 10 giai đoạn như đã mô tả bên trên. Để dễ kiểm soát vị cà phê mong muốn khi rang cà phê, bạn cần nắm các mức độ rang cafe như dưới đây. Các giai đoạn là Light, Medium, Medium-Dark và Dark Roast.

• Để đạt được độ rang nhẹ – Light Roast, nhiệt độ bên trong khi rang đạt từ 356-401°F. Light Roast có thể được gọi là Light city, Half city, và Cinnamon Roast. Nhưng bất kể tên là gì, chúng có xu hướng rơi vào khoảng đầu của tiếng crack thứ nhất. Tại thời điểm này, bề mặt hạt cafe vẫn khô và hạt cafe có thể khá dày và cứng.

• Đối với độ rang trung bình – Medium Roast, bao gồm cả City và City plus, bạn có thể để nhiệt độ ở 410-428°F. Hạt cafe vẫn sẽ có bề mặt tương đối khô nhưng phân biệt rõ hơn với hạt xanh ban đầu. Mức rang này xuất hiện từ giữa đến cuối tiếng crack đầu tiên.

• Mức độ rang trung bình đậm khi nhiệt độ từ 437°F- 446°F. Bạn có thể bắt đầu nhận thấy các mảng dầu khi hạt cafe xuất hiện tiếng crack thứ 2. Giai đoạn này có thể được gọi với tên gọi khác là: Full-City, Full-City+, Vienna Roast. Đây là thời điểm mà hương vị bắt đầu nổi bật hơn cho ly cà phê thơm ngon nhất.

• Cuối cùng, French Roast, Italian Roast, and Espresso Roast đều được coi là rang đậm. Nhiệt độ rang khoảng 464°F. Bạn cần giữ nhiệt độ ở dưới 482°F để tránh tình trạng biến hạt cà phê thành than. Lúc này ly cafe có vị đắng đậm.

Hướng dẫn cách rang cà phê mộc ngon tại nhà

• Sau khi nắm vững kiến thức về kỹ thuật rang cafe và các mức độ rang cà phê mộc như  đã trình bày. Bạn có thể tự rang cho mình một mẻ cà phê tại nhà theo các bước sau đây. 

• Bạn có thể mua một vài cân cà phê chưa rang tại các cửa hàng cà phê hoặc mua hàng online. Tuy nhiên, nếu bạn lần đầu rang cà phê, chắc chắn bạn chưa có kinh nghiệm về loại cafe mình thích. Vì vậy cần mua lượng vừa phải để thử nghiệm. Sau đó bạn có thể mua nhiều hơn nếu thấy thích loại cà phê đấy. 
• Bạn cần chuẩn bị hạt cà phê chất lượng chuẩn bị cho quá trình rang cafe.

• Hiện tại trên thị trường có bán máy rang cà phê mộccỡ nhỏ thích hợp cho việc rang cà phê mộctại nhà. Tuy nhiên giá thành còn khá cao, loại rẻ nhất cũng hơn 6 triệu đồng (Lysander huyền thoại). Bạn cũng có thể chế tạo cho mình một chiếc máy tương tự với giá vật tư vào khoảng 2-3 triệu đồng. 
• Bạn là tín đồ cà phê, bạn có thể chọn mua cho mình chiếc máy Lysander huyền thoại.
• Nếu rang cà phê mộcbằng máy Lysander, hoặc máy rang tự chế tạo, bạn cần chuẩn bị đồng hồ đếm giờ và bếp gas mini du lịch.
• Nhớ trang bị đầu chuyển và bình gas mini khi bạn mua bếp gas loại này.

• Thông thường khi rang cà phê mộcbằng các máy rang thủ công tại nhà, việc đo nhiệt độ bên trong hạt cafe để kết thúc mẻ rang là không thể. Tuy vậy, bạn có thể dựa vào tiếng Crack để chuẩn bị kết thúc mẻ rang. Cụ thể các bước rang như sau:

• Cần làm nóng lồng rang khảng 6-7 phút trước khi cho cafe vào lồng rang. Có thể kiểm tra bằng cách cho ngón tay vào giữa lồng rang. Nếu cảm thấy nóng rát sau 3-5 giây, lúc này nhiệt độ lồng rang đã đủ để cho cà phê nhân vào.

• Điều chỉnh gas sao cho tiếng nổ thứ nhất (Fist Crack) rơi vào khoảng 8:30. Bạn nên thí nghiệm vài lần với cà phê giá thành thấp để có kinh nghiệm điều chỉnh lượng gas sao cho tiếng nỗ xảy ra vào thời điểm trên.

• Ngay sau Fist Crack, giảm nhiệt và kéo dài việc rang đến 2:00 – 2:30: Thích hợp pha Pour over.

• Rang đến 4:00– 4:30 sau tiếng nổ thứ nhất: Thích hợp pha Syphon, French Press.

• Rang đến 5:00- 6:00 xảy ra tiếng nổ thứ 2 (Second Crack).

• Rang thêm 1:15 đến 2:30 sau tiếng nổ thứ 2: Thíchs hợp pha phin, Espresso. Tuỳ gu vị mà kéo dài thời gian rang phù hợp.

• Tuỳ theo từng dòng cà phê, tuỳ vào phương pháp sơ chế mà thời gian xảy ra tiếng nổ có thể khác nhau đôi chút.

• Đối với cafe Robusta, rất khó nhận thấy tiếng nổ thứ nhất. Ngược lại, tiếng nổ thứ nhất xảy ra rất rõ ràng ở dòng cà phê Arabica. 

• Bạn cũng có thể kết thúc mẻ rang dựa vào thang màu bên dưới. Nếu bạn quen với việc rang, bạn có thể nhận thấy mối tương quan giữa thời gian rang và thang màu rất rõ ràng.

• Đường màu xanh đậm: Nhiệt độ tích luỹ bên trong hạt cà phê. Nhiệt độ này đo được thông qua nhiệt kế đặt trong lồng rang. Do vậy, từ thời điểm 0:00 đến 1:20 nhiệt độ biểu thị trên nhiệt kế giảm do nhiệt độ cà phê thấp hơn nên làm giảm nhiệt độ lồng rang. Thời điểm 1:20 gọi là điểm hồi nhiệt. Khi rang cà phê mộcđến 8:30 bắt đầu xảy ra tiếng nổ thứ nhất. 
• Đường màu xanh nhạt: Đường ROR, biểu thị tốc độ gia nhiệt khi rang. Đối với rang cafe tại nhà, bạn có thể căn cứ vào đường ROR để giảm nhiệt về cuối mẻ rang. Sự thật là rất khó thực hiện cho chuẩn :(.

• Tuỳ vào mục đích rang, bạn có thể kết thúc mẻ rang ở thời điểm thích hợp như đã trình bày. Bạn có thể nghiên cứu sự biến đổi hương vị của cafe theo mức độ rang như đồ thị bên dưới để quyết định thời điểm kết thúc mẻ rang.

• Acidity: Độ chua

• Flavours: Hương

• Body: Thể chất

• Sweetness: Độ ngọt

• Roast Flavour: Vị đắng (dịch nôm na vậy :)) 

• Một khi bạn hài lòng với mức độ rang, đã đến lúc lấy cafe ra. Bạn cần dùng quạt thổi gió để lấy hết vỏ lụa và làm nguội cà phê nhanh chóng. Thông thường thời gian làm nguội là ngắn hơn 5 phút để tránh trình trạng muối hoá. 

• Cà phê sau khi rang, có rất nhiều CO2 thoát ra trong quá trình chúng bị phá vỡ cấu trúc hạt trong 24 giờ đầu tiên. Chính vì vậy, ngay khi rang xong nếu bạn đóng gói ngay, túi cà phê bị căng phồng gây ra bung mí ghép. Tuy nhiên, nếu cứ để cafe ở ngoài 24 giờ thì sẽ khiến cà phê mất đi mùi hương thơm đặc trưng của chúng. Do đó, tốt nhất hãy đóng gói bằng các gói có van 1 chiều để không khí bên trong thoát ra, không khí bên ngoài không thể đi vào. 

 Về trang đầu